Paragrafen

Netto (gecorrigeerde) schuldquote
Dit kengetal geeft inzicht in het niveau van de gemeentelijke schuldenlast ten opzichte van de baten (ontvangsten). Het geeft daarmee een indicatie van het beslag dat de financieringslasten op de exploitatie leggen en daarmee op de vrije ruimte in de exploitatiebegroting. Hoe hoger de schuld, hoe hoger de netto schuldquote.
Wanneer de schulden worden aangegaan voor het financieren van investeringen waarbij de financieringslasten (rente) meerjarig in de begroting gedekt zijn, dan is er sprake van een gezonde financiering.
Er wordt nog onderscheid gemaakt in de netto schuldquote en de netto gecorrigeerde schuldquote. In het tweede geval wordt er gecorrigeerd voor leningen die wij doorlenen. In deze nota worden er voor de streefwaarden geen onderscheid gemaakt omdat de uitkomsten van de berekeningen weinig verschil zit. In de P&C cyclus laten we de verschillende berekeningen overigens wel zien.
De VNG (Vereniging Nederlandse Gemeenten) hanteert voor de schuldquote de volgende norm:
<100%            = goed
≥100% en <130%    = matig
≥130%            = onvoldoende
Hoe kunnen we deze ratio beïnvloeden?
De vaste schuld is de grootste factor in deze ratio. De batenkant laat zich minder makkelijk beïnvloeden. Om de ratio te verlagen zal dus de schuldenlast moeten afnemen. Dit kan als volgt.
1. Minder investeringen leidt tot minder leningen (schulden) en verlaagt derhalve de ratio.
2. Verkoop van activa leidt tot inkomsten waardoor minder leningen behoeven te worden aangetrokken.

Solvabiliteit
Dit kengetal geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is om haar financiële verplichtingen te voldoen. Het geeft de verhouding tussen het eigen vermogen (het totaal van de algemene reserve en de bestemmingsreserves) en de totale balansomvang weer. Hoe hoger dit percentage, hoe gunstiger dit is voor de financiële weerbaarheid van de gemeente.
Hoe kunnen we deze ratio beïnvloeden?
De balansomvang wordt bepaald door met name de materiele vaste activa (MVA, zoals gebouwen, inrichting v/d openbare ruimte e.d.). Daarnaast gaat het om de verhouding van de financiering van die MVA door eigen vermogen dan wel vreemd vermogen (leningen bij een bank).
De hoogte van de balansomvang hangt bijna volledig samen met het investeringsvolume.
1. Minder investeringen leidt tot een lager balanstotaal en verlaagt derhalve de ratio.
Door minder investeringen wordt de financieringsbehoefte (leningen) uiteraard ook minder. Maar door verhoging van het eigen vermogen kan de behoefte aan leningen verder worden verminderd.
2. Verkoop van activa leidt tot inkomsten waardoor de reservepositie kan toenemen en minder leringen hoeven te worden aangetrokken.
Conclusie:
Een solvabiliteit van meer dan 30% geeft aan dat de gemeente Deurne in staat is om aan haar verplichtingen te voldoen in geval van nood, omdat de verhouding tussen het eigen vermogen en het totale vermogen zeer goed is

Grondexploitaties
Het kengetal grondexploitaties geeft aan hoe groot de grondpositie (de waarde van de grond) is ten opzichte van de totale (geraamde) baten van de gemeente. In het algemeen geldt: hoe lager dit percentage hoe beter. Wanneer een gemeente leningen heeft afgesloten om grond te kopen voor een (toekomstig) woningbouwproject dan heeft zij een schuld. Bij de beoordeling van een dergelijke schuld is het van belang om te weten of deze schuld kan worden afgelost wanneer het project wordt uitgevoerd. Van de opbrengst van de verkochte gronden kan immers de schuld worden afgelost.
Hoe kunnen we deze ratio beïnvloeden?
Deze ratio kan, naast eerdergenoemde verhoging van baten, positief worden beïnvloed door het verlagen van de grondexploitatie. De grondpositie kan worden verlaagd door verkoop van grond.
Conclusie:
De uitgestelde verkopen van de gronden in 2022 zijn niet allemaal in 2023 gerealiseerd, maar worden in 2024 en verder gerealiseerd. Door tussentijdse winstneming en het sluiten van een negatieve grondexploitie daalt het ratio kengetal.  

Structurele exploitatieruimte
In dit kengetal komt tot uitdrukking of een gemeente over voldoende structurele baten beschikt om de structurele lasten te dekken. Dit cijfer helpt mee om te beoordelen welke structurele ruimte een gemeente heeft om de eigen lasten te dragen of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Wanneer dit percentage negatief is, betekent dat het structurele deel van de baten onvoldoende ruimte biedt om deze lasten te blijven dragen. Een positief percentage betekent dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten (waaronder de financieringslasten) te dekken. Een cijfer van rond de nul (tussen -0,4% en 0,4%) betekent dat de structurele lasten min of meer in evenwicht zijn.
Opmerking:
De toezichthouder (Provincie Noord-Brabant) toetst dit kengetal omdat het uitgangspunt wettelijk structureel in evenwicht moet zijn.
Hoe kunnen we deze ratio beïnvloeden?
Deze ratio kan positief beïnvloed worden door structurele lasten te verlagen en/of structurele baten te verhogen.
1. Het verlagen van structurele lasten kan door het naar beneden bijstellen van ambities, heroverwegingen van taken e.d.
2. Bij het verhogen van structurele opbrengsten kan worden gedacht aan het verhogen van leges, tarieven en belastingen.
Conclusie:
Het is belangrijk om te streven naar een evenwichtige ruimte. Met een percentage van 3%, heeft de gemeente een zeer laag risico om niet in staat te zijn om de structurele lasten te dekken uit structurele baten.

Belastingcapaciteit
Dit kengetal geeft inzicht in hoe de woonlasten voor een gezin bij een gemiddelde WOZ-waarde in de gemeente zich verhouden tot het landelijk gemiddelde woonlasten van een gezin. Als dit percentage hoog ligt, hoeft dat nog niet te betekenen dat de gemeente minder inkomsten uit belastingen zou kunnen verwerken. De hogere woonlasten kunnen immers ook veroorzaakt zijn door een hogere gemiddelde WOZ-waarde in de gemeente ten opzichte van het landelijk gemiddelde.
Om te kunnen bepalen of de gemeente genoeg ruimte heeft om de belastingen te verhogen is het nodig om na te gaan in hoeverre de riool- en afvalheffingen kostendekkend zijn en hoe het OZB-tarief van de gemeente zich verhoudt tot het landelijk gemiddelde.
Hoe kunnen we deze ratio beïnvloeden?
De ratio kan worden beïnvloed door het OZB-tarief te verlagen. Hiermee staat het wel op gespannen voet met de beïnvloeding van de andere ratio’s.
Conclusie:
De belastingcapaciteit wordt berekend door het totaal van riool, afval en OZB (woonlasten) voor een gemiddeld gezin in Deurne af te zetten tegen het landelijk gemiddelde (Findo). Een percentage van 107% wil zeggen dat in de gemeente Deurne de woonlasten 7% hoger zijn dan het landelijk gemiddelde. Dit is een andere norm dan de "onbenutte belastingcapaciteit". De waarde die daar berekend wordt, geeft aan hoeveel de OZB-inkomsten nog kunnen stijgen als wordt uitgegaan van de "artikel 12-norm". In deze norm is het uitgangspunt dat de OZB-tarieven opgehoogd kunnen worden tot 120% van het gewogen landelijk gemiddelde OZB-tarief